Nú eru liðin fjögur ár frá því ÍF hóf innleiðingu YAP (Young Athlete Project) á Íslandi. Verkefnið var unnið í samstarfi Special Olympics Int. og háskóla í Boston og allt efni er ókeypis og aðgengilegt. Fókusinn er settur á markvissa hreyfiþjálfun barna, sérstaklega þar sem skert hreyfifærni er til staðar. Snemmtæk íhlutun er þar gífurlega mikilvæg. Á Íslandi var ákveðið að leita samstarfs við leikskólasamfélagið og hafa kynningardagar YAP verið haldnir í nokkrum sveitarfélögum. Móttökur hafa verið mjög góðar en það virðist mjög mismunandi umgjörð sem sköpuð er börnum í leikskólum landsins sé horft á þennan mikilvæga þátt, sem undirstöðu náms og daglegra verkefna. Það er munur á frjálsum leik og markvissri hreyfiþjálfun undir stjórn fagaðila og það þarf að hefja til vegs í umræðunni.
Það var því sérstaklega gleðilegt að frétta af áhugasömum íþróttafræðingi, Bergrúnu Stefánsdóttur í heilsuleikskólanum KÓR í Kópavogi, en hún stundar jafnframt nám sem tengist hreyfiþjálfun barna.
Fulltrúi ÍF, Anna Karólína Vilhjálmsdóttir, fékk að fylgjast með hreyfitíma hjá Bergrúnu fimmtudaginn 16. janúar en þar voru fimm börn sem hún sagði nokkuð hefðbundinn fjölda. Börnin tóku þátt í fjölbreyttum æfingum í leikjaformi og síðan var sett upp þrautabraut þar sem þau þurftu að skríða, kasta bolta, klifra, hoppa, telja og fleira. Hún stýrir einum hreyfitíma á viku fyrir öll börn í leikskólanum en getur skipulagt aukatíma fyrir þau börn sem af einhverjum ástæðum þarf að fylgja betur eftir eða ef börn eru með frávik eða sérþarfir og þurfa meiri æfingar til að ná færni á ákveðnum sviðum.
Bergrún tekur starf sitt alvarlega og er ásamt nokkrum öðrum Íslendingum í námi sem stýrt er frá BRHG-stofnuninni í Ungverjalandi. Námið byggir á samspili hreyfiþjálfunar og heilastarfsemi þar sem horft er á hreyfiþjálfun sem undirstöðu fyrir annað nám ungra barna.
IF og Special Olympics á Íslandi óska Bergrúnu til hamingju með mikilvægt starf og þau eru heppin börnin sem fá að njóta leiðsagnar hennar.
Bergrún var beðin um að taka saman upplýsingar um BHRG-námið og sendi eftirfarandi texta;
„BHRG-stofnunin hefur frá árinu 1993 unnið með börnum á aldrinum 3 mánaða til 12 ára með þroskafrávik, námserfiðleika, hegðunarvanda eða skaða eftir slys og/eða sjúkdóma, metið þarfir þeirra og veitt viðeigandi meðferð.
BHRG-stofnunin er miðstöð rannsókna á þessu sviði á heimsvísu. Forsprakki hennar, dr. Katalin Lakatos, er víðfræg fyrir rannsóknir sínar á tengslum hreyfiþroska og taugakerfisvanda barna og þau meðferðarúrræði sem hún og sérfræðingateymi hennar hafa þróað.
Algengt er að greining þroskafrávika og hegðunarvanda fari ekki fram fyrr en eftir að börn lenda í erfiðleikum í skóla, en í reynd koma ýmis einkenni þessara vandamála fram mjög snemma á lífsleiðinni og hægt að greina þau flest mikið fyrr með prófun á þroska og taugaviðbrögðum. Árangur meðferða má hámarka með því að grípa inn í sem fyrst á lífsleiðinni og hjálpa börnum að verða bestaútgáfan af sjálfum sér.
Matskerfi BHRG eru tvenns konar:
– LongiKid/Longitudinal Complex test/ – fyrir börn 3 mánaða til 12 ára. Mat á hreyfiþroska og taugaviðbrögðum.
– SensoryMotorTest – fyrir börn 5-12 ára. Mat á hreyfiþroska, taugaviðbrögðum, málþroska og skilningi.
Matið fer fram með ítarlegu prófi og niðurstöðurnar greindar til að meta taugaþroska barnsins sem gefur vísbendingu um líkur á námsörðugleikum, hegðunarvanda eða önnur frávik. Prófið tekur um klukkustund í framkvæmd og er framkvæmt af meðferðaraðila í nærveru foreldris/forráðamanns. Niðurstöður prófsins fást að lokinni greiningu meðferðaraðila.
Bendi niðurstöður matsins til þess að þörf sé á inngripi, stendur börnunum til boða meðferð hjá BHRG-meðferðaraðila í samvinnu við forráðamenn, sem fá leiðbeiningar um æfingar til að stunda heima fyrir. Þjálfunin heitir TSMT. Hún er einstaklingsmiðuð og byggir, líkt og prófin, á áralöngum rannsóknum og þróunarvinnu.
Réttindaferlið er strangt og þurfa meðferðaraðilar að ljúka krefjandi námskeiðum og standast próf auk þess að sækja reglulega endurmenntun. Alls hafa nú um 1800 sérfræðingar og meðferðaraðilar á heimsvísu réttindi til að starfa eftir BHRG-kerfinu.“
